VAWLEI CUNG PHAISA CHAWKLET TOHTLAITU BANK LE INDIA RAM BANK
BANKING IN INDIA
(Tluanglianthang)
Atu lio vawleiah mikip nih bank kan herhnak a sang ngai ngai. Cu caah bank kongkau hi a tawinakin tlawm pal te hung laughter ve ka duh. Ca reltu hna lakah hi nak i a thei mi le a hngal mi kan um ko lai tiah ka zumh. A fawinak lawngin chambau bu tein ka hung trial lai.
'Bank' timi biafang athawknak cu Latin biafang 'Bancus' tiin a si. Mirangin a sullam cu 'bench' a si lo le 'table' tinak a si ko. Hlanlio Chan ah cun chawlehnak hmun(market) ah thutdan an chiah i mah ka cun tangka thlennawmnak an tuah tawn. Nihin niah cun khoika dah bank nih rian an tuan chimlen a hau ti lo.
Vawlei cung bank pawl an rumning hi chim thiam a har lei. Ka lai holh thiam nih a tlinh lo caah rak ka theithiam uhlaw, an rumnak Mirang holhin ka rak hman ko lai. A tanglei ah hin kum 2016, December 31 i an Balance Sheet ningin vawlei cung bank rum pawl cazin 5 nak tiang ka rak ttial hna:
1. Industrial & Commercial Bank of China.....3475.34 US$billion
2. China Construction Bank Corp.....3,018.40 US$billion
3.Agricultural Bank of China.... 2,817.74 US$billion
4. Bank of China.... 2,613.12 US$billion
5. Mitsubishi UFJ Financial Group (Japan).....2,597.96 US$billion
A cung cazin kan zoh tikah Tuluk(China) ram bank pawl an rum ngai ti afiang. Ram chung ei le bar thanchohnak ah bank hi a bepi hringhran mi a si. Nihin Tuluk kan zoh tikah ram rum le ttihnung a si kan theih. An bank he pehtlaihnak thukpi an ngei ti kan theih a hau.
A tu cu India ram chung hawi cang hna usih.
India ram nih Bank felfai a rak ngeih nak hi vawlei dang tuak cun a sau rih lo. Kum 1881 ah Oudh Commercial Bank cu a hmasa bik dingah an dirh, cu hnu 1894 ah PNB an hung dirh than ve. A dirhtu hna fiangfai deuhte I ka theih khawh hna lo caah ka theithiam uh.
India ram bank vialte I nawlngei bik cu Reserve Bank of India (RBI) a si. RBI hi Hilton Young Commission tangah kum 1935, April thlaah rak dirh a si. Hi lio i an governor cu mirangpa Sir Osborne Smith a si. Hi lio hi Mirang nih India an rak uk lio chan a si. RBI cu a rian a tam hringhran, India ram chung tangka he aapehtlai paoh paoh cu RBI kut a si.
RBI zung hmunpi(headquarters) hi Mumbai khualipi ah a um I, a cunglei tawlreltu(Board of Director) 14, Governor le Deputy Governor 4, le Cozah lutlai pakhat an um. Kum 2016 chungah zung riantuan vialte minung 18,132 an um. A tu i RBI Governor min cu Urjit Patel a si. RBI riantuan ningcang hi chim ding tamtuk a um, hi capar ah hin cun ka chim lang lai lo. An riantuan lak i an i timhbik mi pakhat cu ei le bar thanchohter le tangka karh(inflation) ven hi a si ko(tangka karh tiah hin tangka thawnnak karh siloin kangka note karh ka chim duhnak).
India ram chung i bank vialte cu RBI nawlngeihnak tangah an um dih i cu hna lakah rinhchanhtlak ngai a si mi bank pakhat State Bank of India(SBI) hi hung zoh than ta hna usih.
SBI hi cuhlan a min cu Imperial Bank of India ti a rak si i 1921 ah bank 3, Bank of Bengal, Bank of Bombay le Bank of Madras komhin dirh mi a si. SBI cu shares 62.22% Cozah ta si caah a fawinakin Cozah bank kan ti khawh. Kum 2016 chungah SBI ah riantuantu minung 207,737 an um. Nikum tiangah a rumnak(total assets) hi 350 US$Billion a si.
SBI cu India ram chung lawng siloin vawlei cung ram dang 37 ah zung(office) 198 a ngei i branch zei maw zah a ngei rih fawn. Nihin tiangah SBI cu branch 22,500 a ngei cang. Hi hna lakah hin branches 18,347 hi India ram chungah a si. Vawlei cung company ngam cem 500 lak ah SBI cu 232 nak a phan kho. Ram chung le lengah ATM 58,541 a ngei.
Nikum chung i atangka takluh mi cu 6.7 US$Billion a si i aatawlrel dih hnu ah a miak(profit) 1.6 US$Billion a tang rih. Company rinhchanhtlak a si nak cu vawleipi ah alanghter i laksawng phunphun a dawng cang. India ram mipi tam deuh nih cun SBI ah account ngeih an duh. SBI kong cu hi vial hi za rih seh.
Banking regulation Act, 1949 tangah India ram ah hin private bank dirh khawhnak covo kan ngei. A sinain dan felfai tein zulh ding tampi a um. Cu hna lak I a har cem ding cu a tlawm bikah bank dirh timtu pa nih ₹100 crore a ngeih tengteng a hau.
India ram chungah private bank tampi an um cu hna lak i cheukhat cu:-
1. Bank of Punjab
2. Bank of Rajasthan
3. South Indian Bank
4. HDFC Bank
5. ICICI Bank
6. Axis Bank
7. Kotak Mahindra Bank. Etc
India ram chungah hin ramleng(foreign) bank tampi an um. Hi pawl hi RBI phungning tampi an zulh cikcek hnu lawngah a lut kho mi an si. Ramleng bank ca le RBI caah tangka luhnak tha tuk a si veve. Foreign bank cheukhat hna cu:-
1. Abu Dhabi Commercial Bank
2. American Express Bank
3. JPMorgan Chase Bank
4. Barclay Bank PLc
5. Australia and New Zealand Bank
6. China Trust Commercial Bank. Etc
Bank kongkau hi fiangfai tein ttial ding a si ah cun Ca uk in chuah tham a si. Hi capar tawite ah hin cun India ram chung Bank kong tawite lawng ka hung langhter. Hi vial hi za rih ko seh. A dihlak te na ka rel piak caah kaa Lawm.
(Tluanglianthang)
Atu lio vawleiah mikip nih bank kan herhnak a sang ngai ngai. Cu caah bank kongkau hi a tawinakin tlawm pal te hung laughter ve ka duh. Ca reltu hna lakah hi nak i a thei mi le a hngal mi kan um ko lai tiah ka zumh. A fawinak lawngin chambau bu tein ka hung trial lai.
'Bank' timi biafang athawknak cu Latin biafang 'Bancus' tiin a si. Mirangin a sullam cu 'bench' a si lo le 'table' tinak a si ko. Hlanlio Chan ah cun chawlehnak hmun(market) ah thutdan an chiah i mah ka cun tangka thlennawmnak an tuah tawn. Nihin niah cun khoika dah bank nih rian an tuan chimlen a hau ti lo.
Vawlei cung bank pawl an rumning hi chim thiam a har lei. Ka lai holh thiam nih a tlinh lo caah rak ka theithiam uhlaw, an rumnak Mirang holhin ka rak hman ko lai. A tanglei ah hin kum 2016, December 31 i an Balance Sheet ningin vawlei cung bank rum pawl cazin 5 nak tiang ka rak ttial hna:
1. Industrial & Commercial Bank of China.....3475.34 US$billion
2. China Construction Bank Corp.....3,018.40 US$billion
3.Agricultural Bank of China.... 2,817.74 US$billion
4. Bank of China.... 2,613.12 US$billion
5. Mitsubishi UFJ Financial Group (Japan).....2,597.96 US$billion
A cung cazin kan zoh tikah Tuluk(China) ram bank pawl an rum ngai ti afiang. Ram chung ei le bar thanchohnak ah bank hi a bepi hringhran mi a si. Nihin Tuluk kan zoh tikah ram rum le ttihnung a si kan theih. An bank he pehtlaihnak thukpi an ngei ti kan theih a hau.
A tu cu India ram chung hawi cang hna usih.
India ram nih Bank felfai a rak ngeih nak hi vawlei dang tuak cun a sau rih lo. Kum 1881 ah Oudh Commercial Bank cu a hmasa bik dingah an dirh, cu hnu 1894 ah PNB an hung dirh than ve. A dirhtu hna fiangfai deuhte I ka theih khawh hna lo caah ka theithiam uh.
India ram bank vialte I nawlngei bik cu Reserve Bank of India (RBI) a si. RBI hi Hilton Young Commission tangah kum 1935, April thlaah rak dirh a si. Hi lio i an governor cu mirangpa Sir Osborne Smith a si. Hi lio hi Mirang nih India an rak uk lio chan a si. RBI cu a rian a tam hringhran, India ram chung tangka he aapehtlai paoh paoh cu RBI kut a si.
RBI zung hmunpi(headquarters) hi Mumbai khualipi ah a um I, a cunglei tawlreltu(Board of Director) 14, Governor le Deputy Governor 4, le Cozah lutlai pakhat an um. Kum 2016 chungah zung riantuan vialte minung 18,132 an um. A tu i RBI Governor min cu Urjit Patel a si. RBI riantuan ningcang hi chim ding tamtuk a um, hi capar ah hin cun ka chim lang lai lo. An riantuan lak i an i timhbik mi pakhat cu ei le bar thanchohter le tangka karh(inflation) ven hi a si ko(tangka karh tiah hin tangka thawnnak karh siloin kangka note karh ka chim duhnak).
India ram chung i bank vialte cu RBI nawlngeihnak tangah an um dih i cu hna lakah rinhchanhtlak ngai a si mi bank pakhat State Bank of India(SBI) hi hung zoh than ta hna usih.
SBI hi cuhlan a min cu Imperial Bank of India ti a rak si i 1921 ah bank 3, Bank of Bengal, Bank of Bombay le Bank of Madras komhin dirh mi a si. SBI cu shares 62.22% Cozah ta si caah a fawinakin Cozah bank kan ti khawh. Kum 2016 chungah SBI ah riantuantu minung 207,737 an um. Nikum tiangah a rumnak(total assets) hi 350 US$Billion a si.
SBI cu India ram chung lawng siloin vawlei cung ram dang 37 ah zung(office) 198 a ngei i branch zei maw zah a ngei rih fawn. Nihin tiangah SBI cu branch 22,500 a ngei cang. Hi hna lakah hin branches 18,347 hi India ram chungah a si. Vawlei cung company ngam cem 500 lak ah SBI cu 232 nak a phan kho. Ram chung le lengah ATM 58,541 a ngei.
Nikum chung i atangka takluh mi cu 6.7 US$Billion a si i aatawlrel dih hnu ah a miak(profit) 1.6 US$Billion a tang rih. Company rinhchanhtlak a si nak cu vawleipi ah alanghter i laksawng phunphun a dawng cang. India ram mipi tam deuh nih cun SBI ah account ngeih an duh. SBI kong cu hi vial hi za rih seh.
Banking regulation Act, 1949 tangah India ram ah hin private bank dirh khawhnak covo kan ngei. A sinain dan felfai tein zulh ding tampi a um. Cu hna lak I a har cem ding cu a tlawm bikah bank dirh timtu pa nih ₹100 crore a ngeih tengteng a hau.
India ram chungah private bank tampi an um cu hna lak i cheukhat cu:-
1. Bank of Punjab
2. Bank of Rajasthan
3. South Indian Bank
4. HDFC Bank
5. ICICI Bank
6. Axis Bank
7. Kotak Mahindra Bank. Etc
India ram chungah hin ramleng(foreign) bank tampi an um. Hi pawl hi RBI phungning tampi an zulh cikcek hnu lawngah a lut kho mi an si. Ramleng bank ca le RBI caah tangka luhnak tha tuk a si veve. Foreign bank cheukhat hna cu:-
1. Abu Dhabi Commercial Bank
2. American Express Bank
3. JPMorgan Chase Bank
4. Barclay Bank PLc
5. Australia and New Zealand Bank
6. China Trust Commercial Bank. Etc
Bank kongkau hi fiangfai tein ttial ding a si ah cun Ca uk in chuah tham a si. Hi capar tawite ah hin cun India ram chung Bank kong tawite lawng ka hung langhter. Hi vial hi za rih ko seh. A dihlak te na ka rel piak caah kaa Lawm.
Comments