Ka diary: May 2, 2017 Kan daihnak Lamthluan theu cu!
Ka diary: May 2, 2017 Kan daihnak Lamthluan theu cu!
Peace Process in Myanmar (Kawlram daihnak lamthluan) kong chim hi thazang a tlawm chin lengmang bantuk a lo. Thawngpang an tial mi te te reltik ah siseh, cun kan mah zong nih a chunglei thil sining te te kan theih hnihkhat vun pehtawnh tik ah, hmailei ah kan kal maw? hnulei tu ah dah kan kiar? ti khi a vun kan ruahter theu. A bik in midang cu ka thei lo. Pumpak in ka tha a vun chia tawn.
Avoi 2 nak Panglong (UPC;21CPL) cu May 24-28, 2017 ah tuah ding in kan hnu te ah JICM ti mi hriamtlaibu lutlai hna le cozah, ralkap lutlai hna nih an khiah. Cun, an biafun mi ah a biapi ngaimi thil 8 lak ah pahnih ka vun thlir tuah lai.
Pakhatnak cu: A tu tiang kum 6 chung daihnak khuakhannak ah hin "Process" ti mi a lam thluan lawng kha ceih a si i, "Substance" ti mi a kong tak tak ceih ding mi "Federal" kong hi ceih a si rih lo. Mi zeidah aa tel hna lai? Zeitindah bia kan khiah lai? zeikong dah kan ceih lai? A dot dot in zeitindah mipi an i tel khawh ve lai? ti hna hi "Frame Work for Political Dialogue" kong cu a si. Cun, Kahdaihnak "NCA" kan ti mi kha a tu tiang hi buapi rih mi cu a si ko i, a ruang cu hriamtlai zapi nih minsen an thut khawh ve rih lo tik ah, hmai ah a kal kho lo. Cu ca ah cun, a ralai mi Panglong ah zeikhidah biachahnak va tuah kho uh sih ti kha saduh an that i cu lak ah cun a tu tiang "Federal" kong ah a sutung "The Principle of Federalism" tel hi thla kho seh law, cun, zeitindah federal cu kan ser lai? ti kha ceihthluahmah ding in kan i zuam lai ti kha a si. Note: Federal Principle hi a tlanpi in NCA ah zeimawzat, cun, hriamtlai buu nih nikum July ah Mai Jai Yang ah an rak thlak mi le, cun, ralkap lei cun 2008 i 7 Principle le detailed 104 principle hna hi cu an um ko.
A pahnihnak biachah a biapi deuh ngai mi cu: Hriamtlai bu kip nih cozah he kahdaihnak an tuah mi mnsenthut mi pawl hi zeitindah lohma kan lak lai i, tuanhram kan thawk lai "the implementation of Bi-lateral Ceasefire Agreement" kha le NCA chung ah aa tel mi Chapter 6 "Interim arrangement" a si lo ah cankarlak ah tuah ding mi hna pawl kong an si. Hi hi implement tuah khawh tung lo ah cun pakhat le khat kar ah i zumhonak a chuak chin lengmang. Minsen lawng thut i, a theipar chuahpi lo cu a poi ngai.
NCA kong ah: Minsenthu lo "Non-signatories to NCA" hna hi a biapi in UNFC Member cu si hna kaw, NCA pin ah issue 9 an chuahpi than i, cu cu "Delegation for Political Dialogue" tiah biaphortu le biachimtu an i thiah mi hna nih voi 5 renglo cozah lei hruaimi Peace Commission cu an ton cang hna. Daw Aung San Suu Kyi zong voi 2 hlengte an tawn cang. Adonghnak Naypyitaw an i ton ah hin lyungtlinnak ngei bantuk in bia an thanh na in, cu cu a si dih lo. Cu ca ah cun, kan hnuzarh ah Chiang Mai ah an i ton than tik ah, zeihlei aa chap lo i, May thla Panglong hlan ah tonthan ding in bia an khiah i cu ti cun, an tang thiam thiam rih.
Hikong ah hin UNFC lei upa cheukhat a bik in KIO le SSPP hi i laklawh phun in an um. NCA ning in Peace Process hi i tel i, kahdaihnak minsenthut, cun, Panglong ah political dialogue i tel i, Union accord ti mi hnatlaknak he Federal ram ser kha a lam pakhat cu a tu kalcuahmah mi hi a si ko na in, NCA minsen thu kho lo pawl a dang UWSA, MNDAA, NDAA, TNLA, AA (thuttidawh a si ti lo mi pawl) hna nih April 15-16 ah Wa Hqrs ah meeting an tuahnak ah kha hna phulei zong ah an i tel ve than tik ah, a khuazeilamsetdah zulh an i timh ti hi an mah chung ah fian dawh ciah a si rua lo bantuk in a hung um. Cu nih cun thil a laklawh ter ngai ngai hna.
Khattalei ah ralkap lei nih hriamtha he a doh pah cuahmah lengmang hna tik ah, hriam ngei le a thawng deuh sin ah i kawp deuh in, NCA thuthau lo in, political dialogue tuahnaklam a kawlmi hna buu sin deuh tu ah hin an lung a um deuh a si hnga maw? ti kha ka ruat pah.
A tawinak in chim ah cun, a ra lai mi Panglong ah misenthu lo pawl hi buu 2 bantuk ah an hung um i, cu lak ah cun a kaphnih ah a um mi hna KIO le SSPP nih khuazeileidah an tan lai ti le, a khuazeipokhuazeipoh ah va tang hna seh law, a dang UNFC buu chung ah a um mi hna, NMSP, KNPP, ANC, LDU le WNO hna hi tah NCA minsen thut in Panglong cu an kal hnga maw ti zong in ruahnak a um. Cu ti cun va si sual seh law, minsenthu bu 13 tluk an va si hnga i, political dialogue kan ti mi hi hmai ah an kan kal pi kho lai maw?
U le nau hna, hi vialte hi a rauh hlan zarh 3 chung ah cun a fiang theu lai ti hi zumh cio a si ko.
Tlangcung mi lungrual te in khua kan khan khawhnak ding hi a har ngai ngai. Sihmanhsehlaw, daihnak lamthluan cu rawhterlo ding in lungsau thinfual te in kan hruaitu hna ca zong ah thla kan cam a hau. Thintawi le lungran phun ci cu a si lo. Kachin le Shanram chaklei ah IDP hna ko hi zangfak an si. Karlak ah aa tartahak mi mipi hna ruah ah zangfak ngai ngai an si.
Khah cu vial cu siaherhnak he ka vun in hrawmh ta ve hna.
Ca reltu nan cung ah kaa lawm. Mah hi keimah hmuhton mi chung in ka tial mi a si.
Upatnak he,
Victor Biak Lian
Ottawa
Peace Process in Myanmar (Kawlram daihnak lamthluan) kong chim hi thazang a tlawm chin lengmang bantuk a lo. Thawngpang an tial mi te te reltik ah siseh, cun kan mah zong nih a chunglei thil sining te te kan theih hnihkhat vun pehtawnh tik ah, hmailei ah kan kal maw? hnulei tu ah dah kan kiar? ti khi a vun kan ruahter theu. A bik in midang cu ka thei lo. Pumpak in ka tha a vun chia tawn.
Avoi 2 nak Panglong (UPC;21CPL) cu May 24-28, 2017 ah tuah ding in kan hnu te ah JICM ti mi hriamtlaibu lutlai hna le cozah, ralkap lutlai hna nih an khiah. Cun, an biafun mi ah a biapi ngaimi thil 8 lak ah pahnih ka vun thlir tuah lai.
Pakhatnak cu: A tu tiang kum 6 chung daihnak khuakhannak ah hin "Process" ti mi a lam thluan lawng kha ceih a si i, "Substance" ti mi a kong tak tak ceih ding mi "Federal" kong hi ceih a si rih lo. Mi zeidah aa tel hna lai? Zeitindah bia kan khiah lai? zeikong dah kan ceih lai? A dot dot in zeitindah mipi an i tel khawh ve lai? ti hna hi "Frame Work for Political Dialogue" kong cu a si. Cun, Kahdaihnak "NCA" kan ti mi kha a tu tiang hi buapi rih mi cu a si ko i, a ruang cu hriamtlai zapi nih minsen an thut khawh ve rih lo tik ah, hmai ah a kal kho lo. Cu ca ah cun, a ralai mi Panglong ah zeikhidah biachahnak va tuah kho uh sih ti kha saduh an that i cu lak ah cun a tu tiang "Federal" kong ah a sutung "The Principle of Federalism" tel hi thla kho seh law, cun, zeitindah federal cu kan ser lai? ti kha ceihthluahmah ding in kan i zuam lai ti kha a si. Note: Federal Principle hi a tlanpi in NCA ah zeimawzat, cun, hriamtlai buu nih nikum July ah Mai Jai Yang ah an rak thlak mi le, cun, ralkap lei cun 2008 i 7 Principle le detailed 104 principle hna hi cu an um ko.
A pahnihnak biachah a biapi deuh ngai mi cu: Hriamtlai bu kip nih cozah he kahdaihnak an tuah mi mnsenthut mi pawl hi zeitindah lohma kan lak lai i, tuanhram kan thawk lai "the implementation of Bi-lateral Ceasefire Agreement" kha le NCA chung ah aa tel mi Chapter 6 "Interim arrangement" a si lo ah cankarlak ah tuah ding mi hna pawl kong an si. Hi hi implement tuah khawh tung lo ah cun pakhat le khat kar ah i zumhonak a chuak chin lengmang. Minsen lawng thut i, a theipar chuahpi lo cu a poi ngai.
NCA kong ah: Minsenthu lo "Non-signatories to NCA" hna hi a biapi in UNFC Member cu si hna kaw, NCA pin ah issue 9 an chuahpi than i, cu cu "Delegation for Political Dialogue" tiah biaphortu le biachimtu an i thiah mi hna nih voi 5 renglo cozah lei hruaimi Peace Commission cu an ton cang hna. Daw Aung San Suu Kyi zong voi 2 hlengte an tawn cang. Adonghnak Naypyitaw an i ton ah hin lyungtlinnak ngei bantuk in bia an thanh na in, cu cu a si dih lo. Cu ca ah cun, kan hnuzarh ah Chiang Mai ah an i ton than tik ah, zeihlei aa chap lo i, May thla Panglong hlan ah tonthan ding in bia an khiah i cu ti cun, an tang thiam thiam rih.
Hikong ah hin UNFC lei upa cheukhat a bik in KIO le SSPP hi i laklawh phun in an um. NCA ning in Peace Process hi i tel i, kahdaihnak minsenthut, cun, Panglong ah political dialogue i tel i, Union accord ti mi hnatlaknak he Federal ram ser kha a lam pakhat cu a tu kalcuahmah mi hi a si ko na in, NCA minsen thu kho lo pawl a dang UWSA, MNDAA, NDAA, TNLA, AA (thuttidawh a si ti lo mi pawl) hna nih April 15-16 ah Wa Hqrs ah meeting an tuahnak ah kha hna phulei zong ah an i tel ve than tik ah, a khuazeilamsetdah zulh an i timh ti hi an mah chung ah fian dawh ciah a si rua lo bantuk in a hung um. Cu nih cun thil a laklawh ter ngai ngai hna.
Khattalei ah ralkap lei nih hriamtha he a doh pah cuahmah lengmang hna tik ah, hriam ngei le a thawng deuh sin ah i kawp deuh in, NCA thuthau lo in, political dialogue tuahnaklam a kawlmi hna buu sin deuh tu ah hin an lung a um deuh a si hnga maw? ti kha ka ruat pah.
A tawinak in chim ah cun, a ra lai mi Panglong ah misenthu lo pawl hi buu 2 bantuk ah an hung um i, cu lak ah cun a kaphnih ah a um mi hna KIO le SSPP nih khuazeileidah an tan lai ti le, a khuazeipokhuazeipoh ah va tang hna seh law, a dang UNFC buu chung ah a um mi hna, NMSP, KNPP, ANC, LDU le WNO hna hi tah NCA minsen thut in Panglong cu an kal hnga maw ti zong in ruahnak a um. Cu ti cun va si sual seh law, minsenthu bu 13 tluk an va si hnga i, political dialogue kan ti mi hi hmai ah an kan kal pi kho lai maw?
U le nau hna, hi vialte hi a rauh hlan zarh 3 chung ah cun a fiang theu lai ti hi zumh cio a si ko.
Tlangcung mi lungrual te in khua kan khan khawhnak ding hi a har ngai ngai. Sihmanhsehlaw, daihnak lamthluan cu rawhterlo ding in lungsau thinfual te in kan hruaitu hna ca zong ah thla kan cam a hau. Thintawi le lungran phun ci cu a si lo. Kachin le Shanram chaklei ah IDP hna ko hi zangfak an si. Karlak ah aa tartahak mi mipi hna ruah ah zangfak ngai ngai an si.
Khah cu vial cu siaherhnak he ka vun in hrawmh ta ve hna.
Ca reltu nan cung ah kaa lawm. Mah hi keimah hmuhton mi chung in ka tial mi a si.
Upatnak he,
Victor Biak Lian
Ottawa
Comments