CHIAHRIN LE SANTLAILO VAL, Satu : Kumsanglalramnghaki (Sangnghak)
*CHIAHRIN LE SANTLAILO VAL, Satu : Kumsanglalramnghaki (Sangnghak)*
21. Tho. 2017 : Sangau
The Phongpi Post ( ONP)
Tuanphung Ttialtu : Salai C Vanramdinmawi
( Desperado)
1988 ah kawlram a buai hlan mikip nih Falam High School an rak fuhpanh tawn mi caan a dih ka hrawng, Thantlang ah Kawl cozah nih High School a chiah ka deuh te ah Khan a si.
Chiah Hmung le Leng Zi hi Thantlang khua in University a Kai mi hna lakah an rak i tel pha ve, Leng Zi a pa hi Thantlang nih High School an rak ngeih tirh ah Khan Science cawnpiaktu dingah rak lak a si I, hlawh ngei an si hlan zongah Leng Zi pa Bil Hmung te chungkhar hi Thantlang ah mi um kho 20 lakah telh ve lengmang an rak si.
Cu lio ah Chiah Hmung te chungkhar Bel Lothlawh le dumtuah in ai cawm keng mi an rak si.
Leng Zi hi Rangoon University ah Physic Major in a Kai lio I, Kawl nungak le Miphun dang hawi hna lak zongah ai dawh tiah chim a si ve lengmang, Chin Miphun dihlak fonh , Lai, Mizo, Kuki le Zomi Asho etc hna lak zongah Miss zuamnak ah a pahnihnak a rak si ve I, Falam nu a rak tei lo.
Chiah Hmung hawi hi cu Mamyo University ah Botany in Major a rak kai, Muidawh le pumrua Tha cu a si lo nain Hawikawm le cingla lakah Hruaitu zoh in zoh Peng a si I, mi nun tha, mi dang cungah zawnruahnak le mi bawmh duhnak lungput a ngei mi a si. Cu caah a si lai Mamyo ah a um mi Chin Sianghngakchia Buu hruaitu ah hin Kuki pa Thang Boi he Kum thum Chung hruaitu a peh in an rak si kho. Chiah Hmung hi kun 1988 buai hlan ah boruak a rak um lio thawkin Kawlram huap Chin Sianghngakchia Buu lakah a min a rak langsar ngai mi a si I, Kawlram huap Chin Sianghngakchia Buu hruaitu ding zongin a min hi chim a rak si Bal.
Dipa thla Christmas Sianginn khar caan ah khin vawikhat cu ruahlopi in Hakha in Thantlang tiang Leng Zi le Chiah Hmung te hi an rak tlung tti hna, Khuakhat cu an si nain Veng le sang hna ai khah lo caah le Sianginn Kai nak hna ai khah lo tikah an rak I hmutong tuk Bal lo, Cu tan thawk cun lungthli tein an rak I duh i, an lungchungah a riak lan.
Christmas tlun ah cun an u le deuh University Kai Pawl nih Tritra ah ngahring Dawi an rak hohhat Hnianghrawm ( picnic) pah a si caah Thantlang in University a Kai mi pawl cu tling tein Kal dih an I tim, culio ah Chiah Hmung bel lorian domh ding a um caah tel lo ai tim.. asi nain a hawi le Sungte le Patlung te hna nih an sawm hrawt caah hawisinah phuhrung bu tein ai va tel ve. Mirum fa cu a si lo nain Mamyo University in Chin Sianghngakchia hruaitu a si ve tikah hawi nih an Upat i an zohsan mi a si ve.
An hruaitu deuh bik Social tlaih ning hi a thiam ngai mi khuahngal le mifim zong a si caah hawi nih an tlaihchan an Upat dih.
Tawifian naakin Kan chim khawh nak hnga, cu Ngahring an Dawi tti hna thawk cun biatak tein Leng Zi le Chiah Hmung cu an i kawm i, nikhat hnu nikhat an I tlaihchannak a fek chin lengmang, University in a Kai mi hawi dang hna cu Sianginn khar caan ah hin mi um khaw deuh hna an si caah riantuan loin inn ah an um ko hna I, hawikawm I lenkai nak caan le Tlangval deuh nih Chun zongah nungak lennak an an hman, Chiah Hmung Bel Lothlo fa Kan ti hrat cu khua a tlun caan ah cun inn um manh loin Lo rian ttuan in a dawngle bomh ve khawh ai zuam Peng, zaan ah hin le rianttuan a bat deuh caah nungak zong Leng loin inn ah a dawngle he biaruah in caan a hmang.
Zan hnih khat nungak a len chel hmanh ah mi mithmai zoh bu tein a thu dir I, a duh mi Tak Tak hmanh a chim ngam lo, a hawi le nih an sawm tuk caah zankhat cu TABC sang Leng Zi te inn ah cun an va lengkai ve, Chiah Hmung cu holh lo tein ceziar te khin a tthu, Leng Zi nih cun lungkil thli tein a rak ven ve nain hawi kom an um caah a langhter ngam ve lo, Tlangval dang hna nih Leng Zi an komh lio ah, Chiah Hmung Bel Leng Zi pa Pu. Bil Hmung nih a hon hmuh le cangka ramkhel ( Politics) Kong a von chimpi colh, Mamyo hrawnghrang Kawlram boruak le Chin Sianghngakchia hna colcangh ning tibantuk, cun Leng Zi pa nih cun Chiah Hmung cu thazaang hna a hei pek I a forhfial " kei zong Harsa le docawi in dawh ca ka rak cawn ve ko, I zuam cuahmah nang cu Kan ram le Miphun hrangah mi pakhat nasi te Lai hih " ti hna in a hei forh.
Zarhpini nikhat cu pumh dih ah an hawinu Vang Ku nih Kan inn ah Chang hawng ei uh tiin Chiah Hmung cu a sawm i a va Kal cu ah cun Leng Zi te zong an rak um ve, cu ni ah cun hawi mithmai Veng lo tein biaruah caan le lungduh bia phai nak an ngei kho, cu Ni thawk lebang cun an I duh Kan ti khawh cang, Leng Zi le Chiah Hmung Dawtnak timi vulei thar ah an hmai ah zei zawn dah an ton hnga ti hngal loin Ruahchan nak a nung mi he kar an hlang.
Sianginn thawk caan a hong phan tthan Thantlang in Kakaymyo tiang Leng Zi le Chiah Hmung cu an Kal tti, hmun khat ah an tlawng tti Peng, an Kong a thei mi paoh nih an lawmhpi tuk cio hna, an I rem tuk , ai kawp ding nge nge an si tiah an lawmhpi tuk cio hna.
Ti cun an tum ram cio ah an phan hna, Leng Zi cu Rangoon ah Chiah Hmung cu Mamyo ah tiin.
Tlanghra dan ah an Leng nain Cakuat an I kua kho Peng, kha lio telephone duh paoh in hman khawh a si lo caah Capar I kuat cu a fawi bik a rak si.
Kum 1988 Kawlram buai a hung nai chin lengmang Kawl cozah nih Chin Student union a rak hrawh nak kha a sau pah cang i Chin Literature and Cultural Committee ( CLCC) timi an rak dirh mi ah Khan a si. Chiah Hmung nih Mamyo ah harsatnak an ton mi a lung that lo nak le Thader nak zawn tete khi Leng Zi cu cakuat in a hei chimh tawn, Leng Zi zongin a si khawh tawk in thazaang a pek, a lei ah a ttang Peng timi khi a langhter.
Kum 1988 ah Kawlram cu a hong buai Chin Sianghngakchia Buu hruaitu Chin Literature and Cultural Committee CLCC ah Rangoon an General Secretary bik Asho miphun Salai Tin Maung Oo cu Kawl cozah nih Thonginn ah an von awhhlum hnu in le Kawl cozah nih University vialte a khar hnu in Chin Sianghngakchia vialte zong anmah le an khua cio ah an hong tlung tthan hna, Kawlram nih harnak a tawn mi cu Leng Zi le Chiah Hmung caah cun tonnak caan ttha a hong si, ti cun khua le tlang khat ah an hong Leng tti than.
Chin Sianghngakchia cheukhat cu Kawlram uknak duh loin Champhai ah CNF timi ah an rak lut dih hna, Chiah Hmung zong nih luh ve ai Tim nain a PA nih na nau le pahra hna hi zeitin dah keimah lawng in ka kenkawi khawh hna Lai nang cu Kal loin hong Kan umpi hram Koh a ti caah le Leng Zi hrim zong Sianglobu in a ttah hnawh caah a rak Kal lo.
A sinain Chiah Hmung lungchungah hin Ruahnak vakvai pakhat a thi kho bal lomi cu ruahnak cu a mui ngai mi hi a um, cu cu zeidang siloin Leng Zi te chungkhar le an chungkhar dirhmun ai khat lo tuk mi hi a si.
Tak Tak lo ah Kawl cozah nih cun University Pawl cu a von awnh tthan hna Leng Zi zong a Kai nak Rangoon University ah Khan peh tthan dingin ai thawh, Chiah Hmung Bel a nau le pagnih University Kai an cutzat ve cang caah a nih cu inn lei ah a PA rian bawm dingin a um a hau, cu caah Mamyo University ah a cawnnak cu a peh kho tilo.
A sinain Leng Zi le Chiah Hmung cu capar kuat an I philh Bal lo, nikhat hnu nikhat cakuat an I pe kho Peng, an cakuat cu a Tam caah le Chiah Hmung loriak in zarh hnih hna a cam tawn caah an cakuat cu number an pek dih, ticun zei cakuat hi dah a phan hmasa I zei cakuat deuh hi dah ttial hnuhnun mi ti an theih khawh nak hnga.
A sinain Chiah Hmung nih khua a ruah tik ah thil a si ning cu sikho in a hngal lo, Leng Zi Kum hnihkhat hnu ah University a dih ko ding a si, a nih le a nau le cawmken ding an Tam lengluang, khua a ruah tikah hin Leng Zi he cun ai tthium kho ding an si a hngal lo, an ngeih le Chiah nih a Phu lo tuk in a hmuh, Leng Zi a hon tlun hnihchun ah a nih Loriak le tlunkal rumro in a um ding a ruah ah a Ningzah le Leng Zi zawn a ruah hrim ah hin a celh tawn lo. Cu a si ca zongah a si lai, Chiah Hmung nih cun Thantlang lo a riah a tlun in Leng Zi a Tthennak ca cu a ttial I a hei kuat, Leng Zi nih a rak I zumh loh I, Ca a von kuat chih lengmang nain Chiah Hmung nih a co khawh tung lo ding mi le a Phu tawk lo Leng Zi cu CA a let ve tilo, Chiah Hmung nih cun Leng Zi sinah "Mizoram ah ka va sundawng Lai I, ka dirhmun hna Kai Sersiam ve khawh tikah na sinah ka hong kir tthan Lai cu Chung cu na ka hngah khawh cun rak ka hngak law, na ka hngah khawh lo a si le Kai lungsak ko Lai, hi ti bu hin cun Kan Phu lo, a si kho Lai lo, Kan inn ah na lawi i harnak an tuah tu si hi ka duh ttung lo, nang cu ka dawt mi na si I, vuleicung ah a ttha bik bik le a Sung bik na ngeih hi Kan duhpiak " tiah a ti.
Cuticun ca zong I kua ti len lo in, Chiah Hmung cu Mizoram ah Thingzai in ai Vai hlawhfa i a Tangka hmuh mi in sum a dawng colh ve, Mizoram ah Kum hnih le a cheu ai chawhhlanh hnu ah an khua Thantlang ah cun a hong kir tthan, nain cu ah a bia theih mi nih a rianttuan thabat le a dawtmi caah har le phang in a sundawng mi nihsawh le tanglamh a ton mi vialte cu zeihmanh lo ah a cang dih.
Leng Zi cu Halkha Mirum Fapa Bawi Luai he an i tthium cang e, timi a theih hnu cun a lungfah le a ngaihchiat nih a celh lo a tuar ning a fak hlei, Leng Zi nuamte in a chiah khawh nak ca le Chungkhar dirh nak caah tiin ai khawn mi vialte cu Sung Khun nu tein Zudin nak caah a hman dih.
Leng Zi nih Pasal a ngeih hnu in thlaruk fai a liam cang nain, Chiah Luai a lunglen le ngaihchiat a dai ve lo. Kawlram huap hman ah Chin Sianghngakchia hruaitu ah ai tel kho ve mi kha Sung Khun nu Zu nih khawlakah a huai len tawn I, mualpho in a tengh tawn. Nupakhat ruangah Laipa, a pawi tuk hringhran.
Cu lio lungfak le lileng in a um lio ah cun a hawi le nih hin Zaihla le Zu hna in hnemh an timh tawn nain a hnem kho tu Leng Zi cu Bawi Luai ruuntangah nuthai a cang ai ne.
Leng Zi nih Pasal a ngeih ko cang hnu zongah hin Chiah Hmung nih hin a philh kho hrim lo, Kum 2 tling an rak o zulhkhalh ve nak, an biatiam le an lungduh phai mi vialte kha nikhat men men ah philh khawh ding mi an silo, an lennak Vuichip tlang le Thantlang khuachung vialte, Kalaymyo panhin khual an rak tlawn tti lio hna kha Chiah Hmung hrang lawngah silo in Leng Zi hrang hrim hrim zongah philh cu a har ko Lai.
Chiah Hmung zong cu mi rethei fa kanti cu a nau le Sianginn Kai nak caah Lothlawh le dum Sam lawng a Rian ve ko, a Zudin le rianttuan nakah a muihmai zong a tar mi ko a lo.
Thlaruk hmanh a liam hlanah
Leng Zi cu nuam le damtein Pasal a ngei ko hlah maw Kan ti lio ah ruah lo piin Mandalay Damdawiin ah a thi e timi thawng Thantlang Khuapi nih an theih ni cu Chiah Hmung lungfah tuar loin a thih ve colh lo lawng khi a si.
Pathian sinah a zai, " Hmun khat ah run khat tangah Kan Len khawh lo hmanh hitin ka si lio ah, ziah hen a nunnak tiang cun na lak I, hi vawlei hin na ka then hawi ne" tiah a tah le mitthli tlak hi innpa chak thlang tiangin an theih dih.
Leng Zi pa Bil Hmung nih Hakha ah Leng Zi ruak hum dingin a von Koh ve nain Chiah Hmung dawng le nih, hiti hin Kan si trung le Kan mual hna a pho sual lai tiah Halkha tiang tiang cu an Kal pi ngam lo.
Zankhat cu Tho ( Oct ) thla chunhlan deuh te ah khin a si, Thlapa cu vansangah khin a cerh i a cerh, Chiah Hmung cu an in Thlalangawng in lenglei khi a hei zoh i, Vuichip tlang khi daiziar in a rak bawk, Chiah Hmung nih cun " Hitlukin Thlapa Vang ah hin, Vuichip tlang zong nih a celh ve hngin loh hi teh , Daiziar in a bawh ve ko hi" tiah amah theih tàwk te in a holh.
Cu cun inn chak Thang Bil te in ah a va Kai I, Tingtang tum in zaihla a sa Thang Bil nih a von fonh ve I, ti cun Zan thlavaang tangah lunglen zaihla an sa.
Cu an hla sak mi cu mi nih an theih Bal mi hla a si lo, hla thar a si nain Cheukhat caah cun Kum tamtuk an rak theih cang mi hla a lo, Thang Bil hi aw Tha a si pinah Thantlang ah Duh Hoi a hong tlawn I Thang Bil te in a tlun lio ngelcel a si fawn he, Cu hla Duh Hoi nih a duh tawk in Zaan thlavaang tangah a von sak hin cun Nupi le pawngah a it cang mi Patling pipi zong khi an tho I, thlalang awngin Hlasak thawng an theihnak lei cu an zoh, tho loin ihkhun cungah a it mi hna zong nih cu hla cu an rak lunglen pi tuk cio, Chiah Hmung le Leng Zi an tuanbia le nehnang a theinghaltu hna nih cun a thli te khin an rak i ttahpi ve.
*Chiahrin le Santlailo Val khuari le vantrek tla bang, Khuaza culin caihphai dai lo dingin, Phuang cang ning kei lungngam nak, Fidi no bawr hawi*
*Ngatainu rolung phun bang, naunuar bangin tap Len Lai, ihkhaan dang tlingrua cung merem thiamlo, zaanmang muithlam manh chialmal, mitthli rial bang zuur*
*Tlangbang Chokhlei, Senhri nih Kum caan chuah par than loin, Par cawrno khiahta bang reh Len Lai hi, Maw kathin hnahte no hnin bang uai Lai fah cu*
*Cang zivaang le khua thaal ah Tikhing le Thareng hna nih, Kan thlawh pilmim lo rian ttuan caan ah khin, keibang an hram ve tawn maw, thinghluai mimkung in*
*Khuapau thaal cintrial vate bang, lungthla ngam khawh Tung lo, danghram Lai le zuunfah tuar Lai hi mu, Santlailo na tra kei ca nai nawl har lo maw*
*Zing ciciai tuar har tuk ai, leikik tang ciam ser ninglaw, Leng le val no mi nih Phai Len awk in, Vai cattial pum rung hmun seh lungphun rem cungin*
( Tuanphung hi a hla relrem hawih in ka phaan chom mi a si e.. 🙈😅🙊)
21. Tho. 2017 : Sangau
The Phongpi Post ( ONP)
Tuanphung Ttialtu : Salai C Vanramdinmawi
( Desperado)
1988 ah kawlram a buai hlan mikip nih Falam High School an rak fuhpanh tawn mi caan a dih ka hrawng, Thantlang ah Kawl cozah nih High School a chiah ka deuh te ah Khan a si.
Chiah Hmung le Leng Zi hi Thantlang khua in University a Kai mi hna lakah an rak i tel pha ve, Leng Zi a pa hi Thantlang nih High School an rak ngeih tirh ah Khan Science cawnpiaktu dingah rak lak a si I, hlawh ngei an si hlan zongah Leng Zi pa Bil Hmung te chungkhar hi Thantlang ah mi um kho 20 lakah telh ve lengmang an rak si.
Cu lio ah Chiah Hmung te chungkhar Bel Lothlawh le dumtuah in ai cawm keng mi an rak si.
Leng Zi hi Rangoon University ah Physic Major in a Kai lio I, Kawl nungak le Miphun dang hawi hna lak zongah ai dawh tiah chim a si ve lengmang, Chin Miphun dihlak fonh , Lai, Mizo, Kuki le Zomi Asho etc hna lak zongah Miss zuamnak ah a pahnihnak a rak si ve I, Falam nu a rak tei lo.
Chiah Hmung hawi hi cu Mamyo University ah Botany in Major a rak kai, Muidawh le pumrua Tha cu a si lo nain Hawikawm le cingla lakah Hruaitu zoh in zoh Peng a si I, mi nun tha, mi dang cungah zawnruahnak le mi bawmh duhnak lungput a ngei mi a si. Cu caah a si lai Mamyo ah a um mi Chin Sianghngakchia Buu hruaitu ah hin Kuki pa Thang Boi he Kum thum Chung hruaitu a peh in an rak si kho. Chiah Hmung hi kun 1988 buai hlan ah boruak a rak um lio thawkin Kawlram huap Chin Sianghngakchia Buu lakah a min a rak langsar ngai mi a si I, Kawlram huap Chin Sianghngakchia Buu hruaitu ding zongin a min hi chim a rak si Bal.
Dipa thla Christmas Sianginn khar caan ah khin vawikhat cu ruahlopi in Hakha in Thantlang tiang Leng Zi le Chiah Hmung te hi an rak tlung tti hna, Khuakhat cu an si nain Veng le sang hna ai khah lo caah le Sianginn Kai nak hna ai khah lo tikah an rak I hmutong tuk Bal lo, Cu tan thawk cun lungthli tein an rak I duh i, an lungchungah a riak lan.
Christmas tlun ah cun an u le deuh University Kai Pawl nih Tritra ah ngahring Dawi an rak hohhat Hnianghrawm ( picnic) pah a si caah Thantlang in University a Kai mi pawl cu tling tein Kal dih an I tim, culio ah Chiah Hmung bel lorian domh ding a um caah tel lo ai tim.. asi nain a hawi le Sungte le Patlung te hna nih an sawm hrawt caah hawisinah phuhrung bu tein ai va tel ve. Mirum fa cu a si lo nain Mamyo University in Chin Sianghngakchia hruaitu a si ve tikah hawi nih an Upat i an zohsan mi a si ve.
An hruaitu deuh bik Social tlaih ning hi a thiam ngai mi khuahngal le mifim zong a si caah hawi nih an tlaihchan an Upat dih.
Tawifian naakin Kan chim khawh nak hnga, cu Ngahring an Dawi tti hna thawk cun biatak tein Leng Zi le Chiah Hmung cu an i kawm i, nikhat hnu nikhat an I tlaihchannak a fek chin lengmang, University in a Kai mi hawi dang hna cu Sianginn khar caan ah hin mi um khaw deuh hna an si caah riantuan loin inn ah an um ko hna I, hawikawm I lenkai nak caan le Tlangval deuh nih Chun zongah nungak lennak an an hman, Chiah Hmung Bel Lothlo fa Kan ti hrat cu khua a tlun caan ah cun inn um manh loin Lo rian ttuan in a dawngle bomh ve khawh ai zuam Peng, zaan ah hin le rianttuan a bat deuh caah nungak zong Leng loin inn ah a dawngle he biaruah in caan a hmang.
Zan hnih khat nungak a len chel hmanh ah mi mithmai zoh bu tein a thu dir I, a duh mi Tak Tak hmanh a chim ngam lo, a hawi le nih an sawm tuk caah zankhat cu TABC sang Leng Zi te inn ah cun an va lengkai ve, Chiah Hmung cu holh lo tein ceziar te khin a tthu, Leng Zi nih cun lungkil thli tein a rak ven ve nain hawi kom an um caah a langhter ngam ve lo, Tlangval dang hna nih Leng Zi an komh lio ah, Chiah Hmung Bel Leng Zi pa Pu. Bil Hmung nih a hon hmuh le cangka ramkhel ( Politics) Kong a von chimpi colh, Mamyo hrawnghrang Kawlram boruak le Chin Sianghngakchia hna colcangh ning tibantuk, cun Leng Zi pa nih cun Chiah Hmung cu thazaang hna a hei pek I a forhfial " kei zong Harsa le docawi in dawh ca ka rak cawn ve ko, I zuam cuahmah nang cu Kan ram le Miphun hrangah mi pakhat nasi te Lai hih " ti hna in a hei forh.
Zarhpini nikhat cu pumh dih ah an hawinu Vang Ku nih Kan inn ah Chang hawng ei uh tiin Chiah Hmung cu a sawm i a va Kal cu ah cun Leng Zi te zong an rak um ve, cu ni ah cun hawi mithmai Veng lo tein biaruah caan le lungduh bia phai nak an ngei kho, cu Ni thawk lebang cun an I duh Kan ti khawh cang, Leng Zi le Chiah Hmung Dawtnak timi vulei thar ah an hmai ah zei zawn dah an ton hnga ti hngal loin Ruahchan nak a nung mi he kar an hlang.
Sianginn thawk caan a hong phan tthan Thantlang in Kakaymyo tiang Leng Zi le Chiah Hmung cu an Kal tti, hmun khat ah an tlawng tti Peng, an Kong a thei mi paoh nih an lawmhpi tuk cio hna, an I rem tuk , ai kawp ding nge nge an si tiah an lawmhpi tuk cio hna.
Ti cun an tum ram cio ah an phan hna, Leng Zi cu Rangoon ah Chiah Hmung cu Mamyo ah tiin.
Tlanghra dan ah an Leng nain Cakuat an I kua kho Peng, kha lio telephone duh paoh in hman khawh a si lo caah Capar I kuat cu a fawi bik a rak si.
Kum 1988 Kawlram buai a hung nai chin lengmang Kawl cozah nih Chin Student union a rak hrawh nak kha a sau pah cang i Chin Literature and Cultural Committee ( CLCC) timi an rak dirh mi ah Khan a si. Chiah Hmung nih Mamyo ah harsatnak an ton mi a lung that lo nak le Thader nak zawn tete khi Leng Zi cu cakuat in a hei chimh tawn, Leng Zi zongin a si khawh tawk in thazaang a pek, a lei ah a ttang Peng timi khi a langhter.
Kum 1988 ah Kawlram cu a hong buai Chin Sianghngakchia Buu hruaitu Chin Literature and Cultural Committee CLCC ah Rangoon an General Secretary bik Asho miphun Salai Tin Maung Oo cu Kawl cozah nih Thonginn ah an von awhhlum hnu in le Kawl cozah nih University vialte a khar hnu in Chin Sianghngakchia vialte zong anmah le an khua cio ah an hong tlung tthan hna, Kawlram nih harnak a tawn mi cu Leng Zi le Chiah Hmung caah cun tonnak caan ttha a hong si, ti cun khua le tlang khat ah an hong Leng tti than.
Chin Sianghngakchia cheukhat cu Kawlram uknak duh loin Champhai ah CNF timi ah an rak lut dih hna, Chiah Hmung zong nih luh ve ai Tim nain a PA nih na nau le pahra hna hi zeitin dah keimah lawng in ka kenkawi khawh hna Lai nang cu Kal loin hong Kan umpi hram Koh a ti caah le Leng Zi hrim zong Sianglobu in a ttah hnawh caah a rak Kal lo.
A sinain Chiah Hmung lungchungah hin Ruahnak vakvai pakhat a thi kho bal lomi cu ruahnak cu a mui ngai mi hi a um, cu cu zeidang siloin Leng Zi te chungkhar le an chungkhar dirhmun ai khat lo tuk mi hi a si.
Tak Tak lo ah Kawl cozah nih cun University Pawl cu a von awnh tthan hna Leng Zi zong a Kai nak Rangoon University ah Khan peh tthan dingin ai thawh, Chiah Hmung Bel a nau le pagnih University Kai an cutzat ve cang caah a nih cu inn lei ah a PA rian bawm dingin a um a hau, cu caah Mamyo University ah a cawnnak cu a peh kho tilo.
A sinain Leng Zi le Chiah Hmung cu capar kuat an I philh Bal lo, nikhat hnu nikhat cakuat an I pe kho Peng, an cakuat cu a Tam caah le Chiah Hmung loriak in zarh hnih hna a cam tawn caah an cakuat cu number an pek dih, ticun zei cakuat hi dah a phan hmasa I zei cakuat deuh hi dah ttial hnuhnun mi ti an theih khawh nak hnga.
A sinain Chiah Hmung nih khua a ruah tik ah thil a si ning cu sikho in a hngal lo, Leng Zi Kum hnihkhat hnu ah University a dih ko ding a si, a nih le a nau le cawmken ding an Tam lengluang, khua a ruah tikah hin Leng Zi he cun ai tthium kho ding an si a hngal lo, an ngeih le Chiah nih a Phu lo tuk in a hmuh, Leng Zi a hon tlun hnihchun ah a nih Loriak le tlunkal rumro in a um ding a ruah ah a Ningzah le Leng Zi zawn a ruah hrim ah hin a celh tawn lo. Cu a si ca zongah a si lai, Chiah Hmung nih cun Thantlang lo a riah a tlun in Leng Zi a Tthennak ca cu a ttial I a hei kuat, Leng Zi nih a rak I zumh loh I, Ca a von kuat chih lengmang nain Chiah Hmung nih a co khawh tung lo ding mi le a Phu tawk lo Leng Zi cu CA a let ve tilo, Chiah Hmung nih cun Leng Zi sinah "Mizoram ah ka va sundawng Lai I, ka dirhmun hna Kai Sersiam ve khawh tikah na sinah ka hong kir tthan Lai cu Chung cu na ka hngah khawh cun rak ka hngak law, na ka hngah khawh lo a si le Kai lungsak ko Lai, hi ti bu hin cun Kan Phu lo, a si kho Lai lo, Kan inn ah na lawi i harnak an tuah tu si hi ka duh ttung lo, nang cu ka dawt mi na si I, vuleicung ah a ttha bik bik le a Sung bik na ngeih hi Kan duhpiak " tiah a ti.
Cuticun ca zong I kua ti len lo in, Chiah Hmung cu Mizoram ah Thingzai in ai Vai hlawhfa i a Tangka hmuh mi in sum a dawng colh ve, Mizoram ah Kum hnih le a cheu ai chawhhlanh hnu ah an khua Thantlang ah cun a hong kir tthan, nain cu ah a bia theih mi nih a rianttuan thabat le a dawtmi caah har le phang in a sundawng mi nihsawh le tanglamh a ton mi vialte cu zeihmanh lo ah a cang dih.
Leng Zi cu Halkha Mirum Fapa Bawi Luai he an i tthium cang e, timi a theih hnu cun a lungfah le a ngaihchiat nih a celh lo a tuar ning a fak hlei, Leng Zi nuamte in a chiah khawh nak ca le Chungkhar dirh nak caah tiin ai khawn mi vialte cu Sung Khun nu tein Zudin nak caah a hman dih.
Leng Zi nih Pasal a ngeih hnu in thlaruk fai a liam cang nain, Chiah Luai a lunglen le ngaihchiat a dai ve lo. Kawlram huap hman ah Chin Sianghngakchia hruaitu ah ai tel kho ve mi kha Sung Khun nu Zu nih khawlakah a huai len tawn I, mualpho in a tengh tawn. Nupakhat ruangah Laipa, a pawi tuk hringhran.
Cu lio lungfak le lileng in a um lio ah cun a hawi le nih hin Zaihla le Zu hna in hnemh an timh tawn nain a hnem kho tu Leng Zi cu Bawi Luai ruuntangah nuthai a cang ai ne.
Leng Zi nih Pasal a ngeih ko cang hnu zongah hin Chiah Hmung nih hin a philh kho hrim lo, Kum 2 tling an rak o zulhkhalh ve nak, an biatiam le an lungduh phai mi vialte kha nikhat men men ah philh khawh ding mi an silo, an lennak Vuichip tlang le Thantlang khuachung vialte, Kalaymyo panhin khual an rak tlawn tti lio hna kha Chiah Hmung hrang lawngah silo in Leng Zi hrang hrim hrim zongah philh cu a har ko Lai.
Chiah Hmung zong cu mi rethei fa kanti cu a nau le Sianginn Kai nak caah Lothlawh le dum Sam lawng a Rian ve ko, a Zudin le rianttuan nakah a muihmai zong a tar mi ko a lo.
Thlaruk hmanh a liam hlanah
Leng Zi cu nuam le damtein Pasal a ngei ko hlah maw Kan ti lio ah ruah lo piin Mandalay Damdawiin ah a thi e timi thawng Thantlang Khuapi nih an theih ni cu Chiah Hmung lungfah tuar loin a thih ve colh lo lawng khi a si.
Pathian sinah a zai, " Hmun khat ah run khat tangah Kan Len khawh lo hmanh hitin ka si lio ah, ziah hen a nunnak tiang cun na lak I, hi vawlei hin na ka then hawi ne" tiah a tah le mitthli tlak hi innpa chak thlang tiangin an theih dih.
Leng Zi pa Bil Hmung nih Hakha ah Leng Zi ruak hum dingin a von Koh ve nain Chiah Hmung dawng le nih, hiti hin Kan si trung le Kan mual hna a pho sual lai tiah Halkha tiang tiang cu an Kal pi ngam lo.
Zankhat cu Tho ( Oct ) thla chunhlan deuh te ah khin a si, Thlapa cu vansangah khin a cerh i a cerh, Chiah Hmung cu an in Thlalangawng in lenglei khi a hei zoh i, Vuichip tlang khi daiziar in a rak bawk, Chiah Hmung nih cun " Hitlukin Thlapa Vang ah hin, Vuichip tlang zong nih a celh ve hngin loh hi teh , Daiziar in a bawh ve ko hi" tiah amah theih tàwk te in a holh.
Cu cun inn chak Thang Bil te in ah a va Kai I, Tingtang tum in zaihla a sa Thang Bil nih a von fonh ve I, ti cun Zan thlavaang tangah lunglen zaihla an sa.
Cu an hla sak mi cu mi nih an theih Bal mi hla a si lo, hla thar a si nain Cheukhat caah cun Kum tamtuk an rak theih cang mi hla a lo, Thang Bil hi aw Tha a si pinah Thantlang ah Duh Hoi a hong tlawn I Thang Bil te in a tlun lio ngelcel a si fawn he, Cu hla Duh Hoi nih a duh tawk in Zaan thlavaang tangah a von sak hin cun Nupi le pawngah a it cang mi Patling pipi zong khi an tho I, thlalang awngin Hlasak thawng an theihnak lei cu an zoh, tho loin ihkhun cungah a it mi hna zong nih cu hla cu an rak lunglen pi tuk cio, Chiah Hmung le Leng Zi an tuanbia le nehnang a theinghaltu hna nih cun a thli te khin an rak i ttahpi ve.
*Chiahrin le Santlailo Val khuari le vantrek tla bang, Khuaza culin caihphai dai lo dingin, Phuang cang ning kei lungngam nak, Fidi no bawr hawi*
*Ngatainu rolung phun bang, naunuar bangin tap Len Lai, ihkhaan dang tlingrua cung merem thiamlo, zaanmang muithlam manh chialmal, mitthli rial bang zuur*
*Tlangbang Chokhlei, Senhri nih Kum caan chuah par than loin, Par cawrno khiahta bang reh Len Lai hi, Maw kathin hnahte no hnin bang uai Lai fah cu*
*Cang zivaang le khua thaal ah Tikhing le Thareng hna nih, Kan thlawh pilmim lo rian ttuan caan ah khin, keibang an hram ve tawn maw, thinghluai mimkung in*
*Khuapau thaal cintrial vate bang, lungthla ngam khawh Tung lo, danghram Lai le zuunfah tuar Lai hi mu, Santlailo na tra kei ca nai nawl har lo maw*
*Zing ciciai tuar har tuk ai, leikik tang ciam ser ninglaw, Leng le val no mi nih Phai Len awk in, Vai cattial pum rung hmun seh lungphun rem cungin*
( Tuanphung hi a hla relrem hawih in ka phaan chom mi a si e.. 🙈😅🙊)
Comments